سالن های پرورش قارچ خوراکی از جمله مهمترین مکان های می باشد که تنظیم دقیق میزان رطوبت در آن بسیار مهم و ضروری بوده و تنظیم نبودن میزان رطوبت نسبی محیط باعث به وجود آمدن مشکلات اساسی می گردد و در واقع هم در سالن قارچ دکمه ای و هم در سالن قارچ صدفی میزان رطوبت باید کنترل شده باشد.
همان طور که ذکر شد سالن های کشت و پرورش قارچ خوراکی از جمله مهمترین و عمده ترین مصرف کنندگان انواع رطوبت ساز ، مهپاش و مه ساز می باشد. معمولاً در این سالن ها از رطوبت ساز پروانه ای جهت تنظیم دقیق میزان رطوبت محیط استفاده می گردد.
سایر تجهیزات سالن پرورش قارچ صدفی
تجهیزات دیگری که در پرورش قارچ به کار می روند، در اینجا توضیح داده میشوند…
۱- تجهیزات مربوط به تولید بذر :
همانطور که تولید بذر فرآیند پیچیده ای است، دستگاه های مربوط به تولید بذر نیز پیچیدگی دارند. انواع ظروف، دستگاه اتو کلاو ، اتاق یو – وی (UV) و گرمخانه یا دستگاه انکوباتور ، از جمله تجهیزات واحدهای تولید بذر هستند. قیمت این دستگاهها نسبتاً بالاست.
تجهیزات مربوط به روشنایی سالن پرورش قارچ
سالن های پرورش قارچ به ۱۲ – ۸ ساعت روشنایی در روز نیاز دارند. برای فراهم کردن این میزان روشنایی و به کار انداختن سایر وسایل برقی، به انشعاب جریان برق از شبکهی برق سراسری، موتور برق اضطراری (کمکی) ، تابلوی برق اصلی، تابلو های برق فرعی، سیمکشی و نصب کلید، پریز و لامپهای کافی نیاز داریم. در سالنهایی که برای کارهای تولیدی بهکار میروند، نصب تجهیزات گرانبها نیاز نیست، بلکه باید به کارآیی تجهیزات مورد استفاده توجه داشت. در ضمن، نباید صرفه جویی را تا جایی ادامه داد که در نهایت منجر به زیان گردد، یعنی باید به اندازه خرج کرد.
ادامه خواندن “تجهیزات مربوط به روشنایی سالن پرورش قارچ”
تجهیزات مربوط به رطوبت سالن پرورش قارچ
چنانچه دمای سالن پرورش قارچ به حدود ۳۵ – ۳۰ درجهی سانتی گراد برسد، با تأمین رطوبت ۷۰ درصدی سالن، هنوز هم می توان قارچ هایی نسبتاً مطلوب تولید کرد. ولی اگر رطوبت به زیر ۵۰ درصد افت کند، دیگر راهی برای تولید قارچ (حتی قارچ با کیفیت کم) وجود ندارد. برای تأمین رطوبت سالن می توان از آب پاشی کف و دیوار های سالن استفاده کرد. همچنین می توان با پر کردن تعدادی کیسهی پلاستیکی با آب و ایجاد چند سوراخ در زیر آن ها، همیشه کف سالن را خیس نگه داشت. اما تأمین و کنترل میزان رطوبت سالنِ پرورش قارچ به تجهیزاتی به شرح زیر نیاز دارد:
ادامه خواندن “تجهیزات مربوط به رطوبت سالن پرورش قارچ”
تجهیزات مربوط به حرارت سالن پرورش قارچ
ایجاد شرایط حرارتی مناسب در سالن پرورش قارچ در مراحل مختلف عمل پرورش، بسیار مهم و با استفاده از تجهیزات زیر، امکانپذیر است:
۱- هیتر :
منابع مولد حرارت مصنوعی، دستگاه هایی هستند که می توانند انرژی های دیگر را به انرژی حرارتی تبدیل کنند. یک منبع حرارتی مناسب و مطمئن، باید کم خطر، کم هزینه و قادر به تولیدگرمای یکنواخت باشد. همچنین نباید نیاز به مراقبت زیاد داشته و راهاندازی آن دشوار باشد.
تجهیزات مربوط به فرآوری مواد زاید
این تجهیزات برای آماده سازی مواد بستری که قارچ روی آنها پرورش می یابد، به کار می روند. مانند:
۱- چاپر :
می توان از مواد زاید خرد نشده در کمپوست سازی استفاده کرد، ولی اگر بتوان مواد زاید را به اندازه ۵ – ۳ سانتی متر خرد کرد، با این عمل هم کار روی مواد زاید آسانتر می شود و هم میزان محصول افزایش می یابد. چاپر یا علوفه خرد کن، وسیله ای است که می توان از آن برای این کار یاری جست. همان طور که در شکل زیر می بینید، چاپر دارای یک ورودی برای داخل شدن مواد اولیه و یک خروجی است که از آن مواد خرد شده خارج می شوند. این دستگاه انواع و اندازه های مختلفی دارد.
تصاویر قارچ صدفی
.: تصاویر قارچ صدفی :.
برای نمایش تصاویر در ابعاد اصلی روی هر تصویر کلیک کنید.
قسمت های مختلف واحد پرورش قارچ
یک واحد پرورش قارچ از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که به صورت اجمالی مورد بررسی قرار می دهیم:
۱ – ســالـن پرورش ( و اتاق رویش ) :
نکتهی درخور یادآوری اینکه ساختمان تولید، تعیین کننده اندازهی بخش های دیگر واحد پرورش قارچ است. یعنی، تمام بخش های دیگر واحد در جهت تأمین نیازمندی های سالن تولید ساخته می شوند. بنابراین باید آن را به گونه ای طراحی کرد که به صورت مناسب قابل خدمات رسانی باشد. هزینهی ساخت هر متر مربع از سالن تولید قارچ را می توان حدود ۲۵۰۰۰۰ ریال در نظر گرفت ( ۱۳۷۹ ). اتاق رویش را نیز می توان به عنوان جزئی از سالن پرورش قرار داد یا اینکه به صورت قسمتی مجزا بنا کرد. نسبت بین سالن پرورش و اتاق رویش ۸ به ۱ است. در اکثر واحدهای پرورش قارچ، قسمتی جداگانه به نام اتاق رویش وجود ندارد و بزرگتر شدن سالن پرورش، کار اتاق رویش را انجام می دهد.
انواع تأسیسات پرورش قارچ
قارچ برای رشد مطلوب نیاز به محیطی دارد که در آن، شرایط مناسب دما، رطوبت، تهویه و نور، فراهم شده باشد. پرورش قارچ در هوای آزاد یا در سالن هایی که از وضع خوبی برخوردار نیستند، احتمالاً منجر به زیان تولید کننده یا مصرف کننده خواهد شد. چراکه از طرفی هم میزان محصول پایین خواهد آمد و هم هجوم آفات و بیماری ها کار پرورش را با مشکل مواجه خواهد کرد. برای پرورش قارچ هم می توان از گلخانه سود جست و هم از سالن هایی که با استفاده از مصالح ساخته می شوند. در اینجا به صورت خلاصه به انواع تأسیسات پرورش قارچ می پردازیم:
انتخاب محل مناسب برای ایجاد سالن پرورش قارچ
انتخاب محل برای ایجاد سالن پرورش قارچ ، امری مهم و اساسی است. چراکه می تواند بسیاری از مشکلات بعدی را از بین ببرد تا راه پرورش هموار گردد. انتخاب نقطه ای که از لحاظ رطوبت و حرارت در وضع مطلوبی باشد، می تواند کار پرورش را بسیار آسان سازد. هرچند پرورش قارچ در محیط بسته انجام می شود، ولی وجود حرارت و رطوبت مطلوب، هزینه های تجهیزات خنک کننده، گرم کننده و رطوبت ساز را به نحوه چشمگیری کاهش می دهد.